Een portfolio voor een fotomodel of acteur is vergelijkbaar met een cv. Maar als dit de kans op een eerste goede indruk is, waar moet een portfolio dan precies aan voldoen?
Werkende showcase
Over wat een goed portfolio is, is heel wat gezegd en geschreven, maar met als uitgangspunt dat een portfolio er is om je te helpen gekozen te worden voor een opdracht, dan is het eenvoudig te zeggen wat een goed portfolio moet zijn: dat is een portfolio dat werkt. Als je op basis van het portfolio wordt gekozen, dan is het goed. Immers, alleen aan een werkend portfolio heb je wat.
Een goed portfolio laat niet alleen zien hoe je er uit ziet, het toont ook hoe veelzijdig je als fotomodel bent en wat je kunt en wilt als het gaat om poseren. Omdat een klant een eerste selectie van modellen op basis van hun portfolio’s maakt, moet je niet alleen beschikken over een portfolio, het moet ook een goed portfolio zijn.
Werk en portfolio
Wanneer je zou solliciteren naar een functie als treinconducteur heeft het weinig zin om in het cv op te nemen dat je goed kunt tekenen. Een cv, dat weten we allemaal, moet immers relevant zijn voor het werk waar je naar solliciteert.
Hetzelfde geldt voor een portfolio. Een portfolio moet niet bestaan uit foto’s die jij leuk vindt, maar uit foto’s waardoor een potentiële opdrachtgever kan zien dat je geknipt bent voor de klus die geklaard moet worden.
Een opdrachtgever kijkt anders naar een portfolio dan jij. Hij gaat er niet vanuit dat je zorgvuldig hebt nagedacht over wat zal werken, maar beschouwt het portfolio als jouw beste werk. Vandaar dat je er zelf altijd kritisch naar moet kijken en het regelmatig moet updaten.
Overigens werkt een portfolio twee kanten op. Met de foto’s die je in jouw portfolio opneemt, laat je zien wat voor een modellenwerk je graag zou willen doen, maar indirect ook dat wat je liever niet doet. Een goed portfolio helpt dus mee aan een goed verwachtingspatroon, en dat twee kanten op.
Standaard en eventueel aanvullen
Veel mensen hebben een soort basis cv opgesteld wanneer ze aan het solliciteren slaan. Per bedrijf varieert de sollicitatiebrief, maar het cv blijft meestal gelijk. Dat cv kun je dus naar veel bedrijven sturen. Maar soms ben je op een baan aan het solliciteren, waar ze de nadruk leggen op een bepaalde eigenschap of een bepaalde ervaring. Daar wordt het cv dan een beetje op aangepast.
Hetzelfde gaat op voor een portfolio. Veel modellen hebben een standaard portfolio dat ze in veel gevallen kunnen gebruiken. Deze foto’s vervangen ze soms deels of vullen ze aan met foto’s waarvan ze denken dat die extra interessant zouden kunnen zijn voor de klus waarvoor ze zich opgeven. Bijvoorbeeld omdat het foto’s zijn gemaakt tijdens een soortgelijke shoot als waar ze mensen voor vragen.
Maak ook een dergelijk aangepast portfolio niet te eenzijdig. Het blijft belangrijk om jouw veelzijdigheid te laten zien, ook wanneer naar een bepaald type model wordt gevraagd. Ervaring aantonen is altijd goed en ingezet worden voor eventuele andere opdrachten is natuurlijk een prettige bijkomstigheid.
Dit alles kan alleen wanneer je een diversiteit van foto’s in het portfolio opneemt. Ook het type foto moet variëren. Denk aan kleur en zwart-wit, een donkere en een lichte achtergrond, verschillende looks en emoties en ga zo maar door. Hoe meer divers het portfolio is, hoe meer men overtuigd zal raken van jouw professionaliteit, ervaring en jouw brede inzetbaarheid.
Lingerie of niet?
Voor commerciële opdrachten zoals het werk in de modefotografie en voor het maken van editorials, is het vaak gewenst om binnen het portfolio een foto op te nemen waardoor men jouw lichaamsbouw kan zien. Dat hoeven geen foto’s in lingerie te zijn. Je kunt er net zo goed een foto in zwemkleding voor opnemen.
Bedenk dat ook een foto in zwemkleding niet perse nodig is wanneer je dat niet prettig vindt. Het gaat immers om de lichaamsbouw, niet om het zien van huid. Een badpak zou dus net zo goed kunnen werken als een bikini en met een foto gemaakt in strakke kleding zoals een sport legging of skinny jeans met een tanktop daarboven kan men dit ook prima beoordelen.
Maar alles heeft natuurlijk zijn voor- en nadelen. Er zijn fotografen die van mening zijn dat als een fotomodel voor dit soort klussen geen foto van zichzelf in lingerie of in badkleding heeft toegevoegd, daar misschien moeite mee heeft en dat het daardoor lastiger zou kunnen zijn om met haar te werken. Dan werkt dit tegen je. Maar er zijn ook fotograferen die dat helemaal niet belangrijk vinden en als je er maar een foto bij hebt zitten zodat zij je voldoende kunnen beoordelen, dan vinden ze dat helemaal niet storend. Een en ander is natuurlijk ook afhankelijk van wat voor een soort foto’s men van je wil gaan maken.
Gegevens opnemen
Het is in ieder geval altijd verstandig om in het portfolio niet alleen een diversiteit van foto’s op te nemen, maar ook om een pagina te voorzien van jouw gegevens waar je, naast jouw naam en contactgegevens, ook zaken opneemt als jouw kleding- en schoenmaat, je leeftijd of geboortedatum, jouw maten, oog- en haarkleur en zaken waar men mee te maken zou kunnen krijgen als ze jou zouden fotograferen. Denk daarbij aan bijvoorbeeld tatoeages of zichtbare littekens.
Houd het bij dit soort zakelijke informatie. Ga bijvoorbeeld niet een pleidooi in het portfolio houden waarom ze jou zouden moeten kiezen. Als je dat graag wilt doen, doe dat dan in een begeleidend schrijven. Wat je wel zou kunnen overwegen is om iets over jouw ervaring op te nemen als model. Bijvoorbeeld wat voor een soort klussen je gedaan hebt, wanneer, voor en met wie.
Maar ook aan al dit soort zaken zit natuurlijk een afbreukrisico vast. Als je bijvoorbeeld maar weinig ervaring hebt, of de ervaring is wat langer geleden opgedaan, dan kun je meestal maar beter helemaal niets vermelden over jouw ervaring. Komt het karig over, dan zou dat namelijk het idee kunnen wekken dat je nog niet zoveel kunt of niet erg in trek bent.
Omvang en vorm van het portfolio
Ga even in de schoenen van een potentiële opdrachtgever staan. Je hebt het druk en je moet een model selecteren. Je hebt misschien wel vijftig aanbevelingen binnen gekregen. Als het een fotograaf is die een shoot moet doen voor een schoenenmerk, dan zit hij vast niet te wachten op omvangrijke portfolio’s van modellen waarin tientallen foto’s zijn opgenomen. Hij heeft het veel te druk om die allemaal te bekijken. Hij zal snel een eerste keuze willen maken en dat lukt het beste wanneer hij vlot een eerste indruk kan krijgen.
Wat vaak gebeurt, is dat er een eerste selectie wordt gemaakt. Stel dat je een model nodig hebt, dan is het niet gek om in de eerste selectie drie tot vijf modellen uit de binnen gekomen stapel te kiezen. Daarna gaat men pas met meer aandacht naar de foto's kijken en zullen ze pas de details zien die door dit kleine aantal fotomodellen is toegestuurd.
Het is daarom belangrijk om allereerst door deze eerste selectie te komen. Men zal op dat moment vrij globaal door jouw portfolio bladeren voor een eerste indruk. Gebleken is dat veelzijdigheid van het portfolio daarbij van groot belang is, zoals eerder ook al aangegeven. Een portfolio waarin veel soortgelijke foto’s staan, laat dat niet zien en komt ook amateuristisch over. Ook gaat men niet uitputtend naar allerlei foto’s kijken. Professionele portfolio’s bevatten daarom vaak niet meer dan tien foto’s die verschillend van aard zijn. En naast de foto’s zelf speelt de algemene opmaak van een portfolio natuurlijk ook een rol. Ziet het er netjes verzorgd uit, dan heb je een grotere kans om gekozen te worden dan wanneer dit niet het geval is.
Er zijn steeds meer modellen die hun portfolio uitvoeren in de vorm van een website of een Facebook pagina. Dat is niet alleen goedkoop, het zorgt er ook voor dat je het portfolio eenvoudig kunt aanpassen en updaten. Daarnaast kan het een betere kwaliteit opleveren dan afdrukken op gewoon papier, zeker wanneer je dit doet met een standaard kleurenprinter die je misschien thuis hebt staan.
Het hebben van een eigen website kan een aantal voordelen opleveren. Je kan hierdoor bijvoorbeeld gevonden worden door mensen waarvan je niet eens wist dat ze naar een model op zoek waren. Ook biedt het je de mogelijkheid om meer achtergrondinformatie te geven in de vorm van vervolgpagina’s.
Je kunt dus kiezen voor een digitale versie, maar zorg er dan wel voor dat het portfolio zelf gemakkelijk toegankelijk is. Plaats de foto’s op een pagina bij elkaar die je als jouw portfolio beschouwd en stuur een link naar die pagina naar eventuele opdrachtgevers.
Wij hebben wel meegemaakt dat opdrachtgevers tijdens selecties niet de moeite namen om portfolio’s te bekijken omdat het ‘teveel gedoe’ was. De les die je hieruit kunt leren is dat portfolio’s waarvoor je je moet inspannen om die te kunnen bekijken, soms worden genegeerd. Ze zullen daardoor dus direct op de afgewezen stapel kunnen belanden.
Facebook is hiervoor geen slim medium, is onze ervaring. Er zijn immers veel mensen die geen Facebook account hebben en dat aantal neemt toe. Jouw Facebook portfolio kunnen ze daarom niet goed bekijken. Dit geldt voor alle media waarop ingelogd moet worden, want zelfs al heeft iemand daar een account van, het is maar de vraag of ze tijdens de selectieprocedure op hun eigen apparaat werken, hun inloggegevens ter beschikking hebben en de moeite wel willen nemen om al die hobbels te nemen terwijl ze toch voldoende aanmeldingen van fotomodellen binnen hebben gekregen.
Wil een portfolio voor je werken, dan zal het voor de klant eenvoudig toegankelijk moeten zijn. Een afdruk op papier is dat of, wanneer je digitaal kunt reageren, een PDF meegestuurd als attachment. Foto’s in de mail kan ook, maar is al iets minder geschikt en een goed werkende link naar jouw (snelle) website kan ook werken maar kent al een beetje een drempel.
Gebruik je een website, houd er dan rekening mee dat steeds meer mensen werken met portable devices zoals een smartphone of tablet en dat wat je toestuurt ook op die apparaten goed te zien moet zijn.
Afdrukken op papier kan goed werken, zeker wanneer je de foto’s zelf laat zien. Dan werkt dat zelfs beter. Je moet er dan voor zorgen dat de foto’s afgedrukt zijn en dat je ze meeneemt in een nette map. Ga er van uit dat gevraagd wordt om foto’s achter te laten of biedt dat aan. Op die manier herinneren ze zich jou beter. Maar doe dit alles alleen met goed afgedrukte foto’s, niet met matige geprinte afdrukken. En zorg er ook voor dat de foto’s groot genoeg zijn (minimaal in A5 formaat).
Wat je niet moet doen
Stuur liever geen foto’s op die slecht zijn. Kies altijd voor kwaliteit boven kwantiteit. Dus liever vier goede foto’s dan tien matige. Het komt nog steeds voor dat wij bij selecties selfies toegestuurd krijgen die mensen van zichzelf hebben gemaakt met hun mobiele telefoon. Als je deze foto’s naast professionele portfolio’s legt, dan begrijp je meteen waarom dit soort modellen minder snel geselecteerd zullen worden.
Een professioneel portfolio laat zien dat je het werk serieus vindt en dat je bereidt bent om daar in te investeren. Wanneer iemand naar een baan solliciteert door op een kladje zijn brief te schrijven, dan zul je hem niet snel serieus geschikt vinden voor het werk. Hetzelfde geldt voor een matig portfolio.
Maar maak als beginnend model ook weer niet een te professioneel portfolio. Goede fotografen, modellenbureaus en scouts kijken namelijk naar wat ze van je kunnen maken, niet naar wat je al bent. Als ze het idee hebben dat ze je niet meer kunnen vormen, dan ben je vaak minder in trek. Als je foto’s hebt die een uitgesproken type laten zien, dan heb je de kans alleen voor dat soort looks te worden gevraagd.
Het laten maken van een goed portfolio kost geld. Om die reden kiezen aankomende modellen er soms voor een vriend of vriendin te vragen wat foto’s van hen te maken. Ook amateur fotografen bieden zich dikwijls aan om voor een relatief laag bedrag het portfolio voor je te maken. Maar vergis je niet, in het land der blinden is eenoog koning. Goedkoop kan snel duurkoop blijken te zijn. Een goed portfolio maken is vakwerk, daar is dus een professionele fotograaf voor nodig. Hij heeft niet alleen de kennis en vaardigheid in huis, maar hij kent de markt ook en weet wat er nodig is om succesvol te zijn.
Welke foto’s moeten er zeker in een portfolio?
Als het gaat om de foto’s voor een standaard portfolio, zorg dan voor eenvoudige foto's. Draag weinig make-up, effen gekleurde kleding en laat de fotograaf de foto's zo weinig mogelijk bewerken. Zorg er verder voor dat er altijd foto’s tussen zitten waarin het volgende is verwerkt:
- Een headshot
- Een full body shot
- Een zwart-wit of dual tone foto
- Een badpak of bikini foto
- Een foto waar je op lacht
- Foto’s die de veelzijdigheid van poseren aantonen
- Verschillende kleren
- Verschillende haardrachten
- Jouw gegevens
Een voorbeeldje bekijken
Download hier in PDF formaat een voorbeeldje van een portfolio voor een amateur fotomodel. Dit is gemaakt als portfolio voor figurantenwerk. Dit portfolio voldoet aan veel van de eisen zoals hierboven beschreven. Het bevat de (hier fictieve) gegevens van het model, een headshot, en full body shot en het laat ook haar veelzijdigheid zien. Dit portfolio is bewust niet te 'slick' gemaakt, het past bij een model dat nog te vormen is.
