Copyright gegevens opnemen in je foto's is misschien niet zo'n gek idee, maar het moet geen moeite kosten. Het is allemaal immers relatief betrekkelijk.
Duidelijk zijn
Laten we hier meteen duidelijk over zijn: ook wanneer je dat niet hebt aangegeven, is de kans heel groot dat een foto die je hebt gemaakt door het auteursrecht in de Nederlandse wet wordt beschermd. Dit betekent dat alleen de fotograaf mag beslissen waarvoor de foto gebruikt mag worden. Hij mag bijvoorbeeld toestemming geven om de foto op een website of in een folder te laten gebruiken, maar dat mag niet zonder zijn toestemming. Dus ook niet wanneer hij niet heeft gezegd dat dit niet zou mogen. Hij moet daar echt toestemming voor geven.
Je mag niet alles
Toch mag een fotograaf nu ook weer niet alles met zijn foto’s doen. Als je iemand bijvoorbeeld in opdracht hebt gefotografeerd, dan kan het zijn dat op die foto’s het zogenaamde portretrecht rust. De persoon op die foto moet dan ook toestemming voor publicatie geven. De foto is echter wel eigendom van de fotograaf, ook in dat geval.
Zelfs als foto’s niet in opdracht zijn gemaakt maar de persoon die er op staat wel een ‘redelijk belang' heeft om zich tegen het verspreiden van die foto’s te verzetten, kan deze persoon zich beroepen op ditzelfde portretrecht. Denk bijvoorbeeld aan foto’s gemaakt tijdens naakt-, of boudoir fotografie. En zo zijn er nog enkele uitzonderingen. Van sommige dingen mag je namelijk niet zo maar foto’s verspreiden. Denk bijvoorbeeld maar eens aan foto's van bepaalde kunstwerken in een museum.
Het is volgens ons sowieso altijd netjes om te vragen of het goed is of de gemaakte foto’s op bijvoorbeeld de eigen website gebruikt mogen worden, ongeacht of het portretrecht wel of niet van toepassing is.
Schijnveiligheid
In een afbeelding zoals een foto kunnen gegevens worden opgeslagen waaronder die voor het copyright. Hoewel de Nederlandse wet dit dus niet vereist (copyright heb je immers ook zonder dat het genoemd wordt) kun je voor de zekerheid deze gegevens in jouw foto’s verwerken.
Veel camera’s beschikken over de mogelijkheid om het copyright al tijdens het maken van de opname in het bestand op te nemen. Via het menu van de camera kun je daarvoor de gegevens opnemen. Zodra je afdrukt wordt een bestand voor de foto aangemaakt. In dat bestand zijn de copyright gegevens dan meteen verwerkt.
Het is ook mogelijk om de copyright gegevens er met behulp van bijvoorbeeld Capture One of Photoshop achteraf in te plaatsen. Vaak kun je dan veel meer gegevens opnemen zoals de naam van de klant, de sessie, etc.. Je kunt hier terecht de conclusie aan verbinden dat je deze gegevens dus achteraf kunt overschrijven en dat dus ook jouw gegevens door een ander overschreven kunnen worden.
Het toevoegen van de copyright gegevens is daardoor betrekkelijk. Het is eenvoudig ze achteraf aan te passen. Ze toevoegen is een schijnveiligheid, maar het kost niets en misschien worden ze niet overschreven, dus waarom niet?
Geautomatiseerd toevoegen
Zoals een camera de copyright gegevens er automatisch aan kan toevoegen kun je dit door Capture One en Photoshop dat ook automatisch laten doen. Bij Capture One is dat zo eenvoudig, dat we dat hier niet uit zullen hoeven te leggen.
Om dit met Photoshop te realiseren is meer nodig. Maak hiervoor een copyright template (bestand) aan, zorg voor een ‘action’ die de copyright gegevens toevoegt en geef Photoshop de instructie dat je deze action automatisch wilt loslaten op bijvoorbeeld nieuwe of in te lezen bestanden. Dat gaat zoals hieronder beschreven.
Copyright gegevens in een template opslaan
- Start een nieuw bestand (document) in Photoshop
- Menu: File, File Info….
- Voer gegevens in, bijvoorbeeld
- Author: Leon Kok
- Author Title: Photographer
- Copyright status: Copyrighted (selecteer dit uit het dropdown menu)
- Copyright Notice: © 2018 Panthera Visual Media
- Selecteer helemaal onder in het scherm in de dropdowbox de optie “Export” en sla de ingevoerde gegevens op.
- Druk op OK
- Misschien is het je al opgevallen: er is een copyright teken verschenen voor de bestandsnaam in het tabblad in Photoshop als teken dat het bestand is voorzien van copyright gegevens.
- Sluit de lege afbeelding, die heb je nu niet meer nodig.
Copyright gegevens toevoegen als Action
- Open een afbeelding, of maak een nieuwe
- Maak een nieuwe Action aan
- Neem op
- Menu: File, File Info
- Pas de template met de Copyright gegevens toe
- Je hebt drie verschillende keuzes van hoe de gegevens toegevoegd moeten worden. Kies degene die het beste past bij jouw wensen. Ze spreken verder voor zich.
- Stop het opnemen van de Action
Ook hier zie je het copyright teken natuurlijk voor de bestandsnaam in het tabblad verschijnen
Geautomatiseerd copyright gegevens toevoegen
- Menu: File, Scripts, Scripts Advanced Manager….
- Vink aan: “Enable Events to Run Scripts/Actions”
- Photoshop Event: New Document
- Vink aan: Action
- Selecteer de Action die je gemaakt hebt
- Druk op Add
- Photoshop Event: Open Document
- Vink aan: Action
- Selecteer de Action die je gemaakt hebt
- Druk op Add
- Druk op Done
Doordat je dit script hebt gemaakt zal iedere nieuwe afbeelding of iedere afbeelding die je opent tijdens het openen worden voorzien van de copyright gegevens.
