Opspattende Vloeistof

Met behulp van de Hahnel Module Pro maken we een foto van een vallend voorwerp in een bak met vloeistof waarvan een deel daardoor opspat.

Wie kent niet die fantastische foto’s van ballonnen gevuld met water die gefotografeerd werden net toen ze uit elkaar spatten of vloeistoffen waar net een druppel of iets anders in gevallen is? Ik heb verschillende experimenten uitgevoerd, vaak door dit met de hand te doen, met soms prima resultaten. Maar als trotse bezitter van een Hahnel Captur set aangevuld met een Captur Module Pro, moet dat eenvoudiger kunnen. Dat hoop ik tenminste wel, want voor dit soort zaken hebben we dit namelijk aangeschaft.

Wat is nu eigenlijk het probleem? Om een uiteenspattende ballon of een opspattende vloeistof te kunnen fotograferen, is timing essentieel. Je moet daarom heel wat ballonnen kapot maken of voorwerpen in de vloeistof laten vallen, voordat je de juiste foto hebt gemaakt.

De Hahnel apparatuur zorgt voor de timing

Met behulp van de Hahnel Module Pro los je dat probleem eenvoudig op. Hoe dat werkt vereist enige toelichting. Allereerst moet je in bezit zijn van een Hahnel Captur set. Hiermee beschik je over een tweetal apparaatjes waarmee je een flitser of een camera op afstand draadloos kunt triggeren. Niet echt bijzonder dus. Het gaat daarbij om een transmitter en een receiver om respectievelijk het startsein (de trigger) mee te kunnen geven en om deze trigger draadloos door te geven aan de camera of de flitser(s) via de reciever.

De Capture Module Pro is een uitbreiding op deze Capture set en kan dan ook zonder deze set niet werken. Maar juist deze uitbreiding van de Capture set maakt deze set zo interessant. De Module Pro vervangt namelijk de transmitter van de Capture set met een geavanceerd instrument. De Module Pro beschikt over onder andere een aantal ingebouwde sensoren die de standaard transmitter ontbeert. Het is hiermee bijvoorbeeld mogelijk om met behulp van ingebouwde sensoren de trigger door geluid of licht te laten activeren waarmee vervolgens het signaal aan de receiver wordt doorgegeven.

Een van de mogelijkheden (een van de sensoren) is dat de Module Pro reageert op het onderbreken van een laserstraal. Dat lijkt me wel wat voor het fotograferen van opspattende vloeistof. De module heeft overigens ook een infra rood sensor, en misschien werkt dat ook wel, maar je moet ergens beginnen. Met laser dan maar omdat dit in principe heel gericht kan worden ingezet en ook in zonlicht werkt, wat met infrarood vaak veel minder het geval is. Het maken van een dergelijke opstelling wordt overigens een ‘trigger trap’ genoemd. Het is immers een soort val die een trigger veroorzaakt.

Een laserpointer

Omdat de Module Pro zelf geen laserlicht uitzendt (wel infrarood met behulp van een apart meegeleverd apparaatje), ga ik werken met een huis-keuken-en-tuin laserpointer om een laserstraal op de lichtsensor van de Module Pro te laten schijnen. Dat is wel een precies werkje, want je moet de straal er echt goed op laten schijnen wil het werken en de laserstraal moet sterk genoeg zijn. We zien wel of dat werkt. Wanneer de laserstraal onderbroken wordt, zou de camera en/of flitser moeten afgaan. Voor mijn eigen gemak, het is maar een test immers, ga ik met wat kleine voorwerpen de vloeistof laten opspatten door ze er in te gooien. Zaak is dus de laserstraal over het oppervlak van het water te richten en precies daar waar het voorwerp door de laserstraal moet gaan vallen.

Om dit te doen bouw ik een kleine stellage op. De laserpointer zet ik vast op een statief, net als de Module Pro op de statief aan de andere kant van de vloeistofbak. Ik test natuurlijk met de hand of, wanneer de laserstraal wordt onderbroken, de flitser geactiveerd wordt. Ik activeer overigens bewust de flitser, en niet de camera zelf. De camera ga ik namelijk op de bulb-stand zetten en de flitser op de laagst mogelijke stand. Op deze manier zal de flitsduur zo kort mogelijk zijn en in ieder geval veel korter dan de snelste sluitertijd. Van dit principe wil ik gebruik maken om de vloeistof echt goed te kunnen bevriezen. Ik ga dus straks werken in het schemerdonker, maar je moet wat over hebben voor het beste resultaat!

Vertragingstijd

De oplettende lezer zal misschien denken dat dit nooit kan gaan werken omdat het moment waarop de laserstraal wordt onderbroken (en dus de foto zou worden gemaakt), het voorwerp de vloeistof nog niet heeft bereikt en er dus altijd boven zal hangen wanneer de flitser wordt afgevuurd. Op zich klopt dat, ware het niet dat de Module Pro een instelling kent om een vertraging in te stellen met waarden van een honderdste van een seconde. Dus het maken van de foto zal niet meteen hoeven plaats te vinden wanneer de laserstraal wordt doorbroken, maar pas na de opgegeven vertragingstijd die vanaf dat moment wordt ingezet. Hiernaast zie je een afbeelding van een lepeltje die ik in een bak met melk laat vallen. Op de linkerfoto hangt hij nog net boven de melk. Op dat moment doorklieft het lepeltje namelijk de laserstraal. Te vroeg dus. Op de rechterfoto heb ik de vertraging ingezet. Een 0,05 seconde later werd daardoor voor deze foto de flitser pas afgevuurd. Nu zakt het lepeltje in de melk weg. Het is wel even experimenteren met de juiste waarde, maar de instelling is eenvoudig te veranderen dus zo erg is dat niet.

Oke, aan de slag dus! Theoretisch moet het werken, dus waarom praktisch niet? Ik neem een bakje en doe er melk in. Dat leek me beter geschikt dan water omdat het nu eenmaal al gekleurd is van zichzelf. Met behulp van twee statieven bevestig ik aan de ene kant van het melkbakje dus het onderdeel van Module Pro dat laser kan ontvangen. Aan de andere kant klem ik een laserpointer vast. Na wat geëxperimenteer lukt het me om de laserstraal op de Module Pro sensor te laten vallen. Zie ook de afbeelding van de opzet van de stellage hiernaast. Ik stel de flitser in en maak wat testfoto’s zodat ik zeker weet dat ik een goede belichting heb gekregen en de juiste scherptediepte. Daarnaast stel ik de focus in en haal de camera dan van de autofocus stand af.

En of het werkt!

De eerste foto's laten zien dat het idee werkt, maar ook dat het groene laserlicht uit de laserpointer in de melk wordt gereflecteerd. Daar had ik geen rekening mee gehouden! Natuurlijk kan ik de laserpointer hoger bevestigen om dit te voorkomen, maar ik weet al wel dat deze techniek dus goed werkt. Ik stap daarom over op de infra rood module. Het inschakelen stelt niets voor en als test gooi ik het lepeltje ergens willekeurig in de melkbak. De flitser gaat meteen af en zoals je aan de foto kunt zien werkt het als een speer.

Ik experimenteer nog even wat verder. Want wat gebeurt er wanneer je een stukje plastic in de melk laat vallen, of een knikker? De vorm van het opspattende water verandert, maar het moment van flitsen blijft gelijk, ondanks dat de knikker veel zwaarder is dan het plastic. Waarschijnlijk is de gebruikte val afstand van de voorwerpen te kort om daarin in dit geval wezenlijke invloed uit te kunnen oefenen op het eindresultaat.

En met water dan?

Zuiver water reflecteert nauwelijks, daarom is het vaak wat lastig te bfotograferen. Maar goed, ik ben nu toch aan het experimenteren dus waarom niet? Erg mijn best gedaan op een goede belichting of fraaie compositie deed ik tijdens dit experiment niet. Ik deed maar wat om de apparatuur te kunnen testen. Die foto's met melk zijn dan ook niet erg aantrekkelijk. Voor de foto's waarbij ik met water experimenteerde geldt hetzelfde. Ik was gewoon nieuwsgierig hoe de apparatuur werkte. Ik nam daarvoor een glazen schaal, goot er wat water in en vond nog een stukje oud Sint Nikolaas chocolade ingepakt in gekleurd zilverpapier. Oke, dit is dus ook niet 'de foto' geworden, maar het laat wel zien dat je met gewoon water ook al leuke effecten kunt krijgen. 

Op de foto hiernaast zien we hoe het chocolade stukje in het water valt. Ik moest hiervoor wel opnieuw de vertragingstijd instellen, dus deze foto kwam tot stand na een vijftal testjes. Ik koos er ook nog voor om een testje te doen met mijn macro lens. De laatste foto hiernaast laat zien welk resultaat ik hiermee kreeg. En dat dus zonder er veel moeite voor te hoeven doen. Willen we nu wel echt fraaie foto's gaan maken, dan zullen we moeten gaan werken met gels op flitsers, gekleurde vloeistoffen, druppels laten vallen en dat soort zaken, maar dat is voor een andere keer. Dan gaat het me niet meer om de apparatuur, maar om de foto zelf. Maar als we dit kunnen maken zonder ons in te spannen, wat kan het dan wel niet worden als we wel onze best gaan doen?

Instellen van de vertragingstijd
De opzet van de stellage
Het laserlicht is zichtbaar in de melk
Een willekeurige worp
Een stukje plastic
Een knikker
In het water
Met macro lens
Met de juiste apparatuur is dit eenvoudig