De jaren twintig hebben een enorme invloed gehad op de ontwikkeling van de fotografie. Door de fotografen uit die tijd ging men anders over fotografie denken. De stijl en het belang veranderde. Maar waarom?
Andere tijden
Toen Kodak in het begin van de twintigste eeuw op de markt kwam met een camera die door de middenklasse kon worden gekocht en foto’s als middelen konden worden gebruikt om gebeurtenissen te bewijzen dan wel te documenteren, werd fotografie steeds belangrijker.
Moest men, wanneer men een paard wilde schilderen, voorheen terugvallen op herinnering, schetsen of dode kadavers, door fotografie konden er foto’s worden gemaakt van levende dieren en die foto’s konden dienen als uitgangspunt. Ook kon men foto’s maken van dieren die liepen of vlogen zodat wetenschappers daarmee hun snelheden konden berekenen.
Toepassing in de kunst
Kunstenaars zagen al snel in dat ze met behulp van fotografie gedetailleerd dingen konden laten zien en deden dat ook. Ze konden met fotografie bijvoorbeeld reproducties van schilderijen maken of er afbeeldingen van beelden mee maken. Die foto’s kon je verspreiden en zo wisten veel meer mensen over het bestaan van een bepaald kunstwerk. Fotografen zelf werden in de beginperiode niet als kunstenaars beschouwd. Fotografen werden vooral als techneuten beschouwd die wisten hoe je een foto moest maken.
Maar tegen het einde van de jaren twintig werd technologie beschouwd als de drijfveer voor verandering en verbetering. Technologie zou daarom iets goeds zijn en het zou de mensheid snel de ellende van de Eerste Wereldoorlog doen laten vergeten. Camera’s hoorden daarbij en avant-garde kunstenaars omarmden fotografie als medium dan ook juist om zijn technologische afkomst. Hierdoor werd fotografie steeds meer iets wat gebruikt werd om ook kunst mee te maken.
Verslagleggen
Kunstenaars gingen mensen fotograferen om de veranderende wereld en haar opvattingen vast te leggen. Er werden dus steeds meer gewone mensen gefotografeerd, vaak in een ambacht en met de bedoeling te laten zien hoe de wereld geworden was. Verreweg de meeste foto’s waren geënsceneerd. Het maken van een foto kostte tijd, moeite en geld en daarom mocht er niets mis gaan. Er werd daarom veel geposeerd voor foto’s.
Bresson was een fotograaf die daarentegen juist wel de spontane momenten probeerde vast te leggen. Hij wordt nu als pionier beschouwd voor de fotojournalistiek. Zijn spontane foto’s pasten heel goed bij het nieuwe ritme van de maatschappij. Er kwamen auto’s en fabrieken, er was een massale trektocht van het platteland naar de steden waar “het” gebeurde. En wat “het” was, de bedrijvigheid, de gebeurtenissen, kon je goed met candid fotografie vastleggen.
Deze nieuwe stijl van fotograferen heeft de fotografie veranderd. In de Tweede Wereldoorlog zorgden fotografen hiermee voor een nieuwe vorm van journalistiek: mensen thuis zagen wat er echt aan het front plaatsvond. En dat gaf een heel andere indruk dan de vele geposeerde foto’s van militairen die tot dan toe veel in de Eerste Wereldoorlog van de oorlog werden gemaakt.
Roaring Twenties
De jaren twintig worden niet voor niets de "roaring twenties" genoemd. In de jaren dat fotografie zich ontwikkelde, was er veel meer in beweging. Het leven veranderde zienderogen. De opkomst van de auto-industrie vond plaats in die jaren. Wie heeft er nooit gehoord van de zogenaamde T-Ford, een auto uit die tijd?
Technologie veranderde veel. De komst van de auto betekende bijvoorbeeld veel meer dan slechts gemakkelijk vervoer. Door de auto verhoogde de mobiliteit en konden mensen van het platteland ineens eenvoudiger steden en andere delen van het land bereiken die daarvoor veel moeilijker te bezoeken waren. De migratie nam hierdoor toe en daarmee ook de invloed die deze werelden op elkaar uit gingen oefenen.
Om de criminaliteit tegen te gaan werd in Amerika het schenken van alcohol verboden tot 1933, Al Capone was actief als crimineel, vrouwen kregen kiesrecht en door industrialisatie ontstonden er nieuwe materialen die gebruikt werden in onder andere de mode. Men danste de Charleston en er werden revues opgevoerd. Charly Chaplin maakte films als “The Gold Rush” en Stan Laurel en Oliver Hardy maakten een start als “De dikke en de dunne” met hun carrière.
Het was in deze tijd vol verandering dat de fotografie zich sterk ontwikkelde. Daar waren praktische redenen voor. Er werden foto’s gemaakt voor modebladen (Vogue bestond al…), er werd gefotografeerd voor kranten, voor aankondigingen van optredens en voor filmposters. Er ontstond een levendige industrie voor productfotografie en er werd portretfotografie voor de normale man bedreven. Er ontstond ook een lucratieve markt voor gefotografeerde pornografie. Daarvoor bestond pornografie vooral uit tekeningen. Kortom, de snelle ontwikkeling van de fotografie start in deze jaren.
Kunstzaken
In de jaren twintig begonnen jongeren de normen en waarden van de generaties voor hen te betwisten. Op de radio en in films hoorde en zag men zaken die ze in hun eigen leven niet kenden. Er werd wild gefeest, relaties werden veel vrijer en ga zo maar door. Dit leverde veel irritatie bij de oudere generaties op.
Veel Amerikanen hadden een groot vertrouwen in het overheidsbeleid en hadden een positief economische vooruitzicht. Het waren de kunstenaars die hier anders tegenaan keken. Zij zagen dat de maatschappij langzaam veranderde in een wereld waarin alles draaide om geld en macht. De oude generatie had het slecht gedaan (Eerste Wereldoorlog) en de nieuwe generatie was roekeloos, zorgeloos en ging zonder hoogstaande principes door het leven.
Om die reden maakten zij werk waarin de mens werd vertoond of beschreven als een dom figuur met nauwelijks diepgang. Dat leverde hen geen vrienden op en sommigen beschouwden kunstenaars hierdoor ook als vijanden van Amerika.
De kunstbranche profiteerde op financieel gebied echter wel in de jaren twintig. Door de economische groei hadden veel Amerikanen het geld om kunst te kunnen kopen en men deed dat om in huis de sier te kunnen maken. Vaak was dat de wat meer traditionele kunst. Er werden dan ook maar liefst zestig nieuwe musea in Amerika geopend en hierdoor leerden Amerikanen steeds meer over kunst en het belang ervan. Men kocht vooral schilderwerk. Fotografie werd immers nog niet als echte kunst beschouwd.
Alfred Stieglitz
Een groep moderne kunstenaars werd geleid door Alfred Stieglitz, een gepassioneerd fotograaf. Deze groep organiseerde een show waarin ook het werk van Europese kunstenaars zoals dat van Matisse en van Rodin werd vertoond. De show veroorzaakte een tumult. Het zou een poging zijn om het christendom en de traditionele Amerikaanse waarden omver te werpen. President Theodore Roosevelt noemde de nieuwe kunst zelfs een bedreiging voor het land.
Maar Stieglitz, die onder andere het tijdschrift “Camera Work” uitgaf, ging door en maakte meer dan 2500 foto’s als straatfotograaf. Hij heeft zich bovenmatig ingespannen om fotografie tot een kunstvorm te verheffen en slaagde daar ook wonderwel in. Toen hij overleden was, schonk zijn vrouw een groot aantal van zijn foto’s aan het National Gallery of Art in Washington. Daaronder zaten meer dan driehonderd naaktfoto’s die hij van haar had gemaakt. Fotografie was kunst geworden.
