DeHaze en Clarity

In de Camera RAW-filter van Photoshop bevindt zich een schuifregelaar voor DeHaze en een voor Clarity. Waarvoor kun je die gebruiken en doen die niet een beetje hetzelfde?

DeHaze

Haze betekent waas of mist, met DeHaze kun je daarom ‘ontmisten’. Deze optie is ingebouwd om foto’s die last hebben van mist te kunnen ‘redden’. Je zou er dus een waas op de foto mee kunnen laten verdwijnen. Maar een schuifregelaar als deze kun je twee kanten op bewegen. Je kunt er dus ook meer mist mee laten ontstaan of versterken.

Afb 1 laat een foto zien die ik maakte rond 07:00 uur 's ochtends op 7 feb 2021. De ochtend nadat het eindelijk weer eens had gesneeuwd in Nederland. Die dag zouden de treinen weer ontregeld zijn, kinderen gaan sleeën, sneeuwpoppen ontstaan en op de Dam een sneeuwbalgevecht met de politie plaatsvinden. Vaak realiseren we ons te weinig in wat voor een fantastisch land we leven. Maar op dat moment sliep de wereld nog.

En zoals afb 1 kwam de foto onbewerkt uit mijn Apple iPhone. Overigens is het geen mist op de foto, maar een beslagen lens door het grote temperatuurverschil. Afb 2 is dezelfde foto, maar dan een waarbij de DeHaze functie werd gebruikt om de "mist" tegen te gaan. 

Vaak zul je geen ongewenste waas in foto’s bespeuren waarvoor de DeHaze tool voor veel fotografen geen veelgebruikte tool zal zijn. In landschapsfotografie wordt deze functie natuurlijk wel regelmatig gebruikt. Maar je hoeft deze tool echt niet alleen te gebruiken om mist te laten verdwijnen. Je kunt hem goed gebruiken om details in (te) lichte plekken van foto’s wat terug te kunnen halen. Vooral bij het optimaliseren van luchten en wolken kan deze functie een bijzondere nuttige rol spelen, maar dit kan ook voor andere toepassingen worden gebruikt.

In afb 3A zie je een foto die ik maakte op een zonnige dag in het Picasso museum in Málaga. Het beeld staat buiten in de felle zon. In afb 3B zie je hoe met behulp van de DeHaze functie de kleuren van zowel de lucht als het beeld beter tot hun recht zijn gekomen.

Hoe werkt dit nu? De Dehaze functie past het contrast aan, maar wel op dusdanige wijze dat een waas wordt verwijderd, zonder dat het contrast in de heldere gebieden op de voorgrond wordt vergroot. De Dehaze-technologie is gebaseerd op een natuurkundig model van hoe licht wordt uitgezonden. Het gebruikt algoritmes om te berekenen hoeveel licht verloren is gegaan door absorptie en verstrooiing. Door het verloren licht te herstellen ontstaan het ‘waasvrije’ gemaakte beeld. Een vrij intelligente tool dus!

Bij het sterk toepassen van de DeHaze functie ontstaat er een onnatuurlijk gekleurd beeld dat onwenselijk kan zijn. Dit zie je in afb 4 terug. Door de DeHaze een niet al te hoge waarde te geven en tegelijkertijd de Clarity functie te gebruiken, krijg je vaak een wat meer natuurgetrouwe afbeelding. Maar Clarity leidt op zijn beurt weer vaak tot wat donkere beelden. In dat geval zul je met behulp van de Exposure schuifbalk de afbeelding weer wat lichter moeten maken (zie afb 5).

Clarity

Zoals je weet betekent Clarity ‘duidelijkheid’. Voor afbeeldingen betekent duidelijkheid dat hoe meer contrast er is, de duidelijkheid vaak toeneemt. Die duidelijkheid moet er vooral komen in de midtones (midden tonen), want de high tones (hoge tonen) of shadows (lage tonen) zijn niet voor niets heel helder of donker. Daarin moeten details juist verborgen blijven.

Om een afbeelding duidelijker te maken verhoog je daarom met Clarity vooral het contrast van de midtones. Wat dat betreft werkt het dus anders als bijvoorbeeld Contrast of Sharpening die de gehele afbeelding aanpassen.

Clarity maakt de lichtere kleuren binnen de midtones lichter en de donkere donkerder. Hierdoor zal de scheidslijn tussen beide meer gaan opvallen. Clarity heeft daarom een vergelijkbaar effect als Sharpening, maar dan wel alleen op het midtone gebied.

Een nadeel van het gebruik van Clarity wat soms optreedt is dat het ruis kan opleveren. Die ruis is er al en wordt niet door Clarity veroorzaakt, maar wordt wel door Clarity beter zichtbaar. Het verschil in de midtones tussen een lichte omgeving en de donkere ruis partikeltjes wordt immers versterkt, net zoals dat tussen gebeurt met een donkere omgeving en lichter gekleurde ruisdeeltjes. Daardoor valt de ruis meer op.

Bekijken we bijvoorbeeld afb 6 en gebruiken we daarop de Clarity functie, dan kunnen we iets als afb 7 krijgen. In afb 7 zie je dat aan de donkere delen van de foto niets is gewijzigd, maar dat de midtones (en daar bestaat hier het onderwerp uit) wel ‘versterkt’ zijn qua contrast. Ook zie je dat de ruis is toegenomen.

Veel Photoshoppers maken gebruik van Filter > Blur > Surface Blur om deze ruis, na de Clarity functie te hebben gebruikt, weg te kunnen werken. Afb 8 is daar een voorbeeld van.

Omdat we, als illustratie, een hogere waarde voor Clarity hebben gebruikt en een hoge waarde bij Surface Blur, ontstaat een beetje een dromerige, soft focus sfeer. Vanzelfsprekend wordt dit allemaal wat subtieler wanneer de waarden wat minder ‘extreem’ worden toegepast.

Overeenkomst en verschil

Voor sommige afbeeldingen geldt dat het lijkt alsof de Clarity en DeHaze functie hetzelfde doen. Maar dat is toeval. Clarity versterkt het verschil tussen de lichtere en donkere delen in de midtones van een afbeelding terwijl DeHaze het te verwachten licht van pixels probeert te herstellen. Dat kan, in sommige gevallen, op elkaar lijken. 

Natuurlijk zijn er situaties denkbaar dat de aanpassing in DeHaze of Clarity hetzelfde visuele effect opleveren, maar net zo vaak zal dat niet het geval hoeven te zijn. En, zoals eerder beschreven, zijn er zelfs situaties dat ze samen nodig zijn om het gewenste resultaat te kunnen bereiken.

 

 

Afb 1: Een foto uit een iPhone 's ochtends na een sneeuwval
Afb 2: Het effect van de beslagen lens is met behulp van DeHaze tegengegaan
Afb 3: Met de DeHaze functie kunnen kleuren beter tot hun recht komen
Afb 4: Hoge DeHaze waarden kunnen een onnatuurlijke verkleuring opleveren
Afb 5: Gecombineerd met andere filters behoud je meer de natuurlijke kleuren
Afb 6: De foto zoals gemaakt in de studio
Afb 7: Clarity levert meer contrast op in de midtone, maar ook meer ruis
Afb 8: Met Surface Blur kan de ruis worden 'weggedrukt' en een droomachtige sfeer worden verkregen