PocketWizard

Vroeg of laat heb je de wens om een of meerdere flitsers gelijktijdig te kunnen gebruiken zonder dat ze direct op je camera zijn bevestigd. Op deze manier krijg je namelijk veel meer controle over het licht dat in de scene wordt gebruikt. Van de verschillende manieren die hiervoor gebruikt kunnen worden, is die van de firma PocketWizard een van de betere.

PocketWizard was lang de onbetwiste leider op het gebied van Flash Radio Triggering. Gezegd moet worden dat deze positie sterk onder vuur is komen te liggen door ontwikkelingen bij bijvoorbeeld Nikon, Canon en studioflitser fabrikanten zoals Elinchrom die met Elinchrom SkyPort voor een serieus alternatief zorgde.

Waaruit bestaat het?

PocketWizard heeft met zijn FlexTT5 Transceiver een huzarenstukje volbracht. Deze PocketWizard bestaat zowel uit een zender en ontvanger en maakt gebruik van software dat ControlTL wordt genoemd. De iets kleinere MiniTT1 Transmitter is alleen een zender, maar handig voor de fotograaf die liever niet de relatief grote FlexTT5 op zijn camera schroeft.

De FlexTT5 werkt met gewone AA batterijen, de MiniTT1 met een knoopcel batterij. Beide type batterijen zijn eenvoudig verkrijgbaar in de detailhandel en verwissel je in een handomdraai.

Een bijzonder handige toevoeging is de AC3 ZoneController. Dit bedieningspaneel schuif je op de MiniTT1 of FlexTT5 om snel en eenvoudig instellingen van flitsers te kunnen wijzingen. Hierop kom ik later nog terug.

Van de diverse uitvoeringen heeft PocketWizard een Canon en een Nikon versie op de markt gebracht. Dit was nodig omdat beide systemen een eigen TTL functie hebben ingebouwd. Vanzelfsprekend zien deze systemen er aan de buitenkant nagenoeg hetzelfde uit en doen ze functioneel natuurlijk ook hetzelfde. Belangrijk dus om de juiste uitvoering (ook van de AC3!) bij de apparatuur te kiezen. Omdat ik met Nikon werk, gebruik ik de Nikon versie en gaat dit artikel daar ook over. Voor Canon gaat inhoudelijk echter hetzelfde op.

Hoe werkt het?

De PocketWizard oplossing werkt via radiosignalen, dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld het standaard ingebouwde Nikon CLS systeem dat met lichtsignalen werkt. Hierdoor hoeven de camera en flitser(s) elkaar niet te “zien” en is het ook zonder problemen mogelijk om bijvoorbeeld in tegenlicht van de zon te werken met de PocketWizard. Het bereik is in praktijk enorm (honderden meters) en trefzeker. In enkele jaren tijd heb ik misschien een of twee keer meegemaakt dat een flitser niet af ging. Waarschijnlijk door mijn eigen schuld (batterij spanning te laag).

In tegenstelling misschien tot wat veel fotografen gewend zijn, werkt de PocketWizard bijzonder simpel maar moet je wel de instructies opvolgen. Dit betekent dat je de flitsers bijvoorbeeld niet op remote of master moet schakelen, maar op ‘gewoon’ i-TTL. De flitser 'weet' in combinatie met een PocketWizard namelijk niet dat hij remote wordt gebruikt. De PocketWizard suggereert de flitser dat hij rechtstreeks op de camera bevestigd is. De PocketWizard op de camera, of dit nu de MiniTT1 of een FlexTT5 is, suggereert de camera dat de flitser op de body is bevestigd. In de camera zet je de flash sync time op 1/250 FS, al zou je hogere snelheden kunnen kiezen.

Alle berichten die de camera normaal gesproken door zou geven aan de flitser wanneer deze op de body zou staan, worden via de PocketWizards doorgegeven aan de flitser en vise versa. De fotograaf kan dus zonder problemen gebruik blijven maken van de i-TTL functie van de apparatuur. Ook wanneer meerdere flitsers worden gebruikt, met ieder natuurlijk een eigen PocketWizard, werkt dit uitstekend.

Werken met groepen

De fotografen die al gebruik maken van bijvoorbeeld de in de camera ingebouwde remote aansturing van flitsers, zijn al wel bekend met het indelen van de flitsers in groepen. PocketWizard ondersteunt dit gebruik ook. Een of meerdere flitsers behoren daarbij tot een groep en een groep is separaat aan te sturen. Iedere groep krijgt een letter toegekend. Hierdoor kun je bijvoorbeeld een flitser plaatsen in groep A die zorgt voor het licht van links van voren, een in groep B voor licht van rechts van voren en een in groep C voor licht van achteren. Door groep B minder licht te laten geven dan groep A, ontstaat lichte schaduw en door C nog minder licht te laten geven, krijgen we een fraai hair light zonder dat de haren overbelicht worden.

De indeling in groepen wordt normaal gesproken geregeld door de flitserinstelling te veranderen. Dit nu is niet meer nodig. De PocketWizard is voorzien van een schakelaar waardoor hij in groep A, B of C wordt geplaatst. Eenvoudiger kan haast niet! Let op: de instelling in de flitser zelf werkt dus niet tijdens het gebruik met de PocketWizard omdat hij niet in de remote stand, maar in TTL staat. Het maakt dus niet meer uit hoe de flitser groep in de flitser instelling ingesteld staat. De groupsindeling van de PocketWizard “rules”.

Belichtingscompensatie bij i-TTL

Hoewel i-TTL grote voordelen kent, kent het ook nadelen. In bepaalde scenes zullen opnamen over-, of onderbelicht kunnen worden. Met de PocketWizard is dit geen probleem. Op de eerste plaats worden de camera instellingen gewoon doorgegeven aan de flitsers. Wordt belichtingscompensatie gebruikt, dan wordt dit dus ook aan de flitsers doorgegeven!

De belichtingscompensatie als instelling van de camera geldt natuurlijk wel voor alle flitsers. Wil je dat niet, dan is de AC3 ZoneController een fantastisch hulpmiddel, hoewel dit ook kan (maar omslachtiger) met een Master flitser of bijvoorbeeld een Nikon SU-800. Dergelijke apparatuur kan namelijk bovenop de MiniTT1 of FlexTT5 worden geplaatst en daardoor gebruikt worden als controller van het geheel.

De AC3 biedt de mogelijkheid om per groep (A, B of C) in de i-TTL modus een belichtingscompensatie van -3 tot +3 stops door te geven, met stappen van 1/3. Daarbij kun je met de AC3 snel flitsersgroepen aan-, en uitschakelen. Geen geloop meer dus naar flitsers, door menu’s bladeren, etc.. Omdat de AC3 geen batterijen behoeft en veel kleiner en goedkoper is dan een master flitser, zou ik niet te lang twijfelen over de aanschaf daarvan.

Strobisten willen geen i-TTL

De echte strobist wil alle controle over het licht hebben, en dus neemt deze afstand van i-TTL instellingen en andere automatische processen. Ook dit kan met de PocketWizard eenvoudig worden bewerkstelligd. De AC3 heeft namelijk als mogelijkheid om per flitsergroep te kiezen voor Off, A (Automatic en dus i-TTL) of M (Manual).

In de M stand wordt de lichtsterkte bepaald door de instellingen op de AC3. Stand 3 is 1/1 (vol vermogen), stand 2 ½, etc. In stand -3 kom je dan uit op 1/64, wat natuurlijk een uitstekende prestatie is. Het is mogelijk om verder terug te gaan naar bijvoorbeeld 1/128, je moet dan echter wel eerst een kunstgreep uithalen. Tot 1/64 is standaard.

Wie in een studio opspattende waterdruppeltjes op de foto wil bevriezen kan met de M stand heel dus goed uit de voeten. Fotograferen met bijvoorbeeld een SB-800 levert je met 1/32 als een flitsduur op van 1/17800 van een seconde. Als je beseft dat je met 1/6000 al druppels kunt bevriezen, zegt dat genoeg!

Als je daarnaast beseft dat de PocketWizard het gebruik van de M en A stand door elkaar heen accepteert (je kunt zonder problemen een groep flitsers via i-TTL aansturen en een andere groep handmatig), dan begrijp je wel dat er een enorme hoeveelheid mogelijkheden op je liggen te wachten!

High speed flash

High speed flash kan bij de meeste systemen remote niet gebruikt worden. Bij Nikon is dat ook het geval. Schakel je CLS in, dan schakelt zich high speed flash uit. De PocketWizard ondersteunt dit echter wel! De flitser moet dan natuurlijk wel high speed flash ondersteunen en de camera moet ingeschakeld zijn op 1/250 fs. Dit is de standaard instelling voor de PocketWizard, dus daar had hij toch al in moeten staan. Gebruik niet de 1/320 fs, zoals dat bijvoorbeeld mogelijk is op de Nikon D7000 of D7100. Dat kan voor problemen zorgen. Gebruik je 1/250 fs, dan kun je door middel van de PocketWizard oplossing flitsen tot een snelheid van maar liefst 1/8000!

PocketWizard beschikt daarbij ook nog eens zijn eigen HyperSync. Wie daar meer over wil weten, verwijs ik graag naar het artikel op deze site dat daar aan gewijd is.

Nog meer?

Ja, er is nog veel meer over de PocketWizard te vertellen. Bijvoorbeeld dat de modules via een USB kabel via je PC te upgraden zijn en dat je ze met gratis beschikbaar gestelde software instellingen, bijvoorbeeld ten behoeve van high speed flash, kunt wijzigen. En ook hoe het is staat is om ook andere merk flitsers of zelfs camera's remote mee te kunnen bedienen. Dit en nog veel meer vonden we echter te ver gaan voor dit artikel.

Nadelen

Het grootste nadeel is wel de prijs. Een FlexTT5 kostte op dit moment al snel €185 per stuk. Iedere flitser heeft er een nodig, en je hebt een unit nodig voor op de camera. Met drie flitsers ben je dus al snel 4 x €185 = €740 kwijt. De AC3 ZoneController kost nog eens iets van €79. Kortom, met drie flitsers een bedrag kwijt van rond de €825.

Een ander nadeel wat wel eens genoemd wordt, is dat achter op de flitser niet altijd de juiste gegevens worden vermeld. De PocketWizard geeft niet door wat de flitser op het display moet laten verschijnen. Zelf heb ik dit nooit als probleem ervaren, ik kijk met het gebruik van de PocketWizard oplossing namelijk nooit naar de flitsers, ik bedien ze geheel remote!

Alternatieven

Er zijn zeker alternatieven voor de PocketWizard. Er bestaan remote radio triggers, zoals die van Micnova waardoor je voor een paar tientjes al aan de slag kunt. Voor iemand die flitsers alleen “manual” wil gebruiken, bereid is instellingen op de flitser zelf te doen en af en toe een 'misser' accepteert, is dit een prima alternatief. Voor de prijs van een AC3 ZoneController kan men hiermee al meerdere flitsers remote aansturen!

Een aantal keer heb ik een soort PocketWizard kopieen van Chinese makelarij gezien. Hoewel gesuggereerd werd dat zij precies zo zouden werken als de PocketWizard spullen, heb ik daar vooral alleen miskleunen tussen gezien. Deze raad ik dan ook af.