Lichaamslijnen

Lichaamslijnen spelen een belangrijke rol bij de totstandkoming van foto’s waarin fotomodellen optreden. Hoe dat werkt, lees je hier.

Lijnen zijn belangrijk

Net zoals licht, kleuren, contrasten en scherptedieptes een belangrijke rol kunnen spelen in de compositie van een foto, kunnen lijnen dat ook zijn, en dat nog naast hun taak als inkomende lijnen.

Het spreekt haast vanzelf dat in een landschapsfoto een zandweg de richting en diepte van het landschap kan aangeven. De lijn helpt de foto beter te “begrijpen”. De weg zal in de foto ook ergens naar toe leiden. De ogen van de kijker zullen de zandweg dan ook zowat automatisch volgen om te ontdekken of hij daadwerkelijk ergens naar toe leidt.

Lijnen werken niet alleen sterk in de flow van een foto, maar bepalen deels ook de sfeer of beleving. Een fotomodel kan daar bewust gebruik van maken. Diagonale lijnen, zoals die door een arm of been kunnen worden gevormd, komen dynamischer over dan horizontale of verticale lijnen. Horizontale of verticale lijnen zijn in een foto wat ‘harder’. Ze bakenen gebieden af en delen foto’s soms zelfs in afzonderlijke stukken in of trekken de aandacht vaak keihard en ongegeneerd op een onderwerp.

Horizontale en verticale lichaamslijnen zijn daarom zowat “bot” te noemen. Als fotomodel kies je hier alleen voor wanneer je op zoek bent naar een dergelijke stevigheid in de foto. Zijn ze niet nodig, dan probeer je ze te voorkomen. Een foto “hoort” elegant te zijn, soepel te stromen en een zekere subtiliteit uit te drukken. De hardheid van verticale en horizontale lijnen past daar meestal niet in. Kijk maar een naar de rechte horizontale en verticale lijnen in de schilderijen van Mondriaan. Dan begrijp je meteen wat we bedoelen.

Wanneer horizontale en verticale lijnen?

Je stelt een militair voor. Je hebt een gevechtstenue aan en je moet kracht en overtuiging uitstralen. Je bent een persoon die weet wat ze wil, die gaat voor wat ze wil bereiken. Op de foto kijk je recht de lens in. Je armen hebt je over elkaar, de benen staan gespreid uit elkaar met de knieën gestrekt. De armen laten duidelijke verticale en horizontale lijnen zien. Het lichaam zelf bevindt zich in een verticale lijn en de benen staan in een strakke driehoek in de grond verankerd. Door de rechte strakke lijnen wordt de suggestie van kracht en robuustheid benadrukt. Typisch een foto waar je dit soort lijnen dus wel in gebruikt. 

Wanneer diagonale lijnen?

Een foto in boudoir stijl toont een vrouw die in een van elegant kant gemaakte negligé aan heeft en de richting van de fotograaf op kruipt. Het accent ligt op de romantische sfeer van de foto. Haar benen tonen, net als haar armen, diagonale lijnen ten opzichte van het kader van de foto. Haar rug wordt hol gehouden waardoor een curve ontstaat in haar bovenlichaam. De zachte lijnen in de foto benadrukken de romantische en vrouwelijke sfeer waardoor dit typisch lijnen zijn die hierin worden gebruikt. 

S-bochten

Lijnen met curven, zoals S-bochten, komen eleganter over en maken een foto daardoor stijlvoller. Een zwanenhals is een goed voorbeeld van een dergelijke lijn. Als in het landschap een slingerende weg ligt of een kaarsrechte, bepaalt dat in grote mate de sfeer van de foto. De foto met de slingerende weg ziet er mooier en vriendelijker uit. Denk maar eens aan de vele schilderijen van Van Gogh die daar gebruik van maakte. Een foto met een in S-bocht gehouden lichaam wordt als eleganter beschouwd dan wanneer iemand er recht op staat (als in een rechte lijn). Vandaar dat je dit soort lichaamshoudingen veel terug ziet in bijvoorbeeld boudoir fotografie. 

Een fotomodel dat in de startblokken op een parcours staat, vormt met haar gestrekte been en rechte rug misschien een fraaie diagonale rechte lijn, maar de foto wordt er toch ‘harder’ door, berekender en afstandelijker. Dat komt omdat haar rug geen S-curve bevat. Zou ze dat wel laten zien, dan wordt het moeilijker te geloven dat zij de wedstrijd zal gaan winnen. Een fotomodel dat in een S-vorm tegen een deurpost staat, straalt juist niet die hardheid en directheid uit, maar eerder een zekere dromerigheid. De foto wordt er “zachter” door en warmer. Rechte lijnen zijn dus niet “fout”, maar ze zorgen voor een andere sfeer dan gebogen lijnen. 

Deze basisprincipes kunnen ook met elkaar gecombineerd worden. Een model kan op een foto met haar armen harde lijnen in het beeld zetten, zodat ze daarmee een harde, niet te negeren houding aanneemt. Maar als ze met haar heupen een S-bocht in haar rug zichtbaar maakt, ontstaat er een soort samenspel tussen harde en zachte lijnen. De combinatie van deze twee lijnsoorten geeft de foto daarom een geheel eigen uitstraling. De foto is krachtig en dwingend geworden, maar op hetzelfde moment ook vrouwelijk en gevoelig.