Op veel digitale camera’s bevinden zich een of meerdere knoppen met daarop de afkortingen AE-L en AF-L. Jammer genoeg blijken veel fotografen niet goed te weten wat deze knoppen doen, terwijl ze juist zo handig kunnen zijn!
De AF-L functie
Wanneer je de camera automatisch laat scherpstellen, gebruik je de zogenaamde autofocus instelling. Hoewel er vaak verschillende autofocus instellingen op een SLR mogelijk zijn, hebben ze allemaal hun handigheden, maar ook hun gebreken. De meest gebruikte instelling is die van de AF-S, de AutoFocus Single. Dit betekent dat de camera zichzelf scherpstelt wanneer de ontspanknop half wordt ingedrukt. Is hij klaar met scherpstellen en beweegt het onderwerp zich, dan moet je de ontspanknop loslaten en de procedure opnieuw starten om weer scherp te kunnen stellen. Mocht je de ontspanknop per ongeluk loslaten, dan zal de camera zich ook opnieuw gaan scherpstellen wanneer je de knop weer begint in te drukken.
Als het onderwerp zich in het midden van het beeld bevindt, is dit natuurlijk geen probleem. Maar als je het onderwerp liever links of rechts in beeld zou willen hebben, dan wordt het vervelend. Je kunt dan alleen maar scherpstellen op het onderwerp door het even in het midden te plaatsen, scherp te stellen door de ontspanknop gedeeltelijk in te drukken om vervolgens het onderwerp op de juiste plaats te zetten en de knop dan nog verder door te drukken.
Je kunt na het scherpstellen ook de knop met AF-L ingedrukt houden. Deze AutoFocus-Lock knop zorgt er voor dat de scherpte instelling ongewijzigd blijft, zelfs al zou je de ontspanknop loslaten en weer indrukken. Kortom, de AF-L knop heeft dezelfde functie als het half ingedrukt houden van de ontspanknop, het is vaak alleen iets gemakkelijker.
Het echte gemak van deze knop onstaat vooral doordat de AE-L / AF-L knop vaak naar eigen inzichten in te stellen is. Sommige camera’s staan bijvoorbeeld toe dat het ‘locken’ wordt geactiveerd door de knop een keer in te drukken, je mag hem daarna dus loslaten. Zodra je de foto gemaakt hebt, ‘ontlockt’ hij weer. Ook zie je soms de mogelijkheid om, als je de knop een keertje hebt ingedrukt, de waarden vast te blijven houden totdat je de knop weer indrukt. Een uiterst prettig optie wanneer je bijvoorbeeld panorama foto’s aan het schieten bent!
De AE-L functie
De Auto Exposure Lock knop heeft een soortgelijke functie. Door deze knop ingedrukt te houden blijven de sluitertijd, het diafragma en de wit balans ‘behouden’, al wijzig je de camera van positie.
Omdat de AE-L functie, net als de AF-L functie, geactiveerd wordt wanneer de ontspanner half ingedrukt wordt, geldt ook hiervoor hetzelfde als bij de AF-L functie: in sommige gevallen is het gemakkelijker de speciale knop hiervoor ingedrukt te houden of in te drukken (afhankelijk van de instellingen) dan dit met een half ingedrukte knop te moeten doen.
Andere voordelen
Er is nog een aantal mogelijkheden met de AE-L / AF-L knop, die je met de ontspanknop niet hebt. Zoals eerder aangegeven is deze knop dus vaak naar eigen believen in te stellen. Je kunt dan bijvoorbeeld bepalen dat wel de AE-L werkt, maar niet de AF-L of andersom. De belichtingsinstellingen kunnen dus behouden blijven, terwijl de lens wel opnieuw wordt scherpgesteld terwijl de ‘locking’ aan staat in een nieuwe situatie.
Als je de autofocus van de camera niet op AF-S hebt staan maar op AF-C, dan wordt continue (vandaar die C) scherp gesteld. Door de AE-L / AF-L knop in te drukken wordt het continue scherpstellen onderbroken en werkt de camera tijdens het ‘locken’ alsof deze in de S-AF stand zou hebben gestaan. Het kan handig zijn, als je deze optie vaak gebruikt tijdens bijvoorbeeld sportfotografie, om hiervoor de AE-L functie op de knop uit te schakelen.
Let er op dat je de AE-vergrendeling in principe niet gebruikt wanneer je met matrix meting werkt. De matrix meting is namelijk afhankelijk van de instellingen van het autofocus systeem waardoor hij ‘weet’ waar de nadruk op moet komen liggen qua belichting. Als je bij de matrix meting de AE-L gebruikt dan zorg je er dus voor dat de matrix meting uitgaat van de verkeerde gegevens.
Enkele fabrikanten van camera's gaan zo ver dat ze de AE-L / AF-L knop geheel programmeerbaar maken. Je kunt dan dus ook geheel andere functies aan deze knop toekennen zoals een automatische lichtcompensatie, er een AF-ON knop van maken of het omschakelen naar een standaard combinatie van meerdere instellingen er mee realiseren.