Wanneer de sluiterknop half wordt ingedrukt, zal de autofocus functie van de camera het objectief scherp proberen te stellen. Tenminste, standaard worden camera’s zo afgeleverd. Maar er zijn gevallen denkbaar dat dit helemaal niet zo handig is. En dan biedt de AF-ON knop de uitkomst.
Nadelen
De standaard instelling van de camera, waarbij de sluiterknop tevens dient om de autofocus te activeren, is voor veel situaties erg handig gebleken. Het is dan ook niet voor niets dat camera’s standaard worden voorzien van deze mogelijkheid en zo ook aan de klant worden afgeleverd.
Sportfotografie
Voor de sportfotograaf is deze instelling echter niet altijd even handig. Zelfs als hij de AF-C (AF continuous, soms ook continuous servo genoemd) heeft ingeschakeld, kan hij daar hinder van ondervinden. Deze AF-C instelling is misschien goed voor het fotograferen van bewegende objecten, maar dan moet hij wel op het gewenste onderwerp kunnen scherpstellen. Op een sportveld met daarop verschillende bewegende mensen kan dat soms tot problemen leiden. En als er iets is wat de standaard instelling niet kan, dan is dat het gemakkelijk schakelen tussen de AF-S en AF-C instelling. Iets wat je als sportfotograaf vaak wel zou willen. Het omzetten naar een andere autofocus instelling duurt te lang zodat het hoogtepunt van de sportprestatie gemist kan worden. Tegen de tijd dat je het gedaan hebt, hangt de bal al in het net.
Natuurlijk kun je prioriteit geven aan het afdrukken boven het scherpstellen. Maar hoe zinvol is een onscherpe foto waarop het doelpunt precies op tijd is vastgelegd?
Natuurfotografie
Voor ‘vogelaars’ is het niet uitzonderlijk om een lange tijd geduldig te wachten totdat de gespotte vogel in de juiste stand gaat zitten. Je wilt dan meteen kunnen afdrukken. Maar als de autofocus op dat moment moeite heeft om scherp te stellen door de boombladeren die zich tussen de fotograaf en de vogel bevinden, kan dat ene moment net verloren gaan.
Deze situatie kan voor nogal wat spanning zorgen bij de gemiddelde natuurfotograaf. Soms zitten ze daarom minuten achter elkaar door de camera te kijken met de ontspanner half ingedrukt om het moment maar niet te hoeven missen.
Portretfotografie
Als je portretfoto’s maakt en de afstand tussen de geportretteerde en de camera blijft gelijk, kan de autofocus functie heel vervelend zijn. Iedere foto gaat immers vooraf aan het opnieuw scherpstellen van de camera en bij weinig contrast of weinig licht kan hij daar moeite mee hebben waardoor het maken van een foto hinderlijk onderbroken wordt. Nodig is de autofocus functie in dat geval natuurlijk niet omdat de afstand immers gelijk blijft. Een keer scherpstellen zou dus genoeg moeten zijn.
Portretfotografen stellen daarom nog wel eens scherp met de autofocus functie en zetten dan de schakelaar op het objectief of de camera om zodat de autofocus wordt uitgeschakeld. Beetje omslachtig, maar het werkt natuurlijk wel.
Strobisten fotografie
In een studio komt het regelmatig voor dat de strobisten fotograaf moet afwisselen tussen de mogelijkheid scherp te stellen en het uitschakelen van de autofocus functie. Ook bij veel ‘trucage foto’s” wil je dit kunnen doen. Denk maar aan situaties waarbij je iemand twee keer in dezelfde scene zou willen plaatsen of levitatiefoto’s zou willen maken. Je wilt dan voorkomen dat de camera tussendoor opnieuw gaat scherpstellen omdat de gemaakte foto’s dan niet meer voldoende op elkaar zouden lijken. Om nog maar te zwijgen over het maken van melkjurken of bijvoorbeeld het nemen van foto’s voor een meelshoot waarbij je niet wilt wachten totdat de autofocus klaar is voordat je eindelijk mag afdrukken.
Kortom, er is een aantal situaties denkbaar waarbij het automatisch activeren van de autofocus functie door de ontspanner niet wenselijk is. En dan heb je dus iets anders nodig.
De AF-ON button
Een groot aantal camera’s is voorzien van een zogenaamde AF-ON knop. Deze knop bevindt zich aan de achterzijde van de camera en men noemt het gebruik ervan dan ook wel “Back Button Autofocus”. Als je niet over een dergelijke knop beschikt, heb je misschien wel een AE-L/AF-L knop die met behulp van het menu als een AF-ON knop gebruikt kan worden. Soms is het ook andersom mogelijk. Je kunt de AF-ON knop dan gebruiken voor AE-L, AF-L of combinatie functies. Dit is allemaal via het menu te bepalen.
Wanneer je op de AF-ON knop drukt, activeer je de autofocus functie. Door in het menu van de camera de autofocus functie voor de ontspanknop uit te schakelen, stel je dus alleen nog maar automatisch scherp door op de AF-ON knop te drukken. De ontspanknop dient hierdoor alleen nog maar om foto’s te maken. Hij zal de autofocus functie niet meer activeren.
In het menu kun je de functie van de AF-ON knop bepalen. En zet je de autofocus op AF-C, dan zal langdurig drukken op AF-ON de AF-C functie activeren. Druk je er kort op, dan werkt hij als de AF-S functie. Hiermee is dus meteen een probleem van de sportfotograaf opgelost!
Levert tijd op
Nu zul je misschien denken dat het werken met de AF-ON knop onnodig veel tijd kost. Je moet immers twee knoppen bedienen in plaats van een. Dit blijkt in praktijk echter vaak niet het geval! Ten eerste ga je nu alleen nog scherpstellen als het echt moet. En ten tweede doe je dan niet vlak voor het afdrukken, zoals je dit altijd met de ontspanknop doet, maar soms al een tijdje voordat de foto gemaakt wordt waardoor het scherpstellen plaatsvindt in de “idle time” van het fotograferen. De sportfotograaf stelt hierdoor al scherp op het doel wanneer hij de spits die richting op ziet gaan en de natuurfotograaf op de tak waar de vogel zit. Met een scherp gestelde camera in aanslag wachten deze fotografen nu op het moment dat er afgedrukt moet worden. Voor het maken van de perfecte foto hebben zij hierdoor juist meer tijd gekregen, in plaats van minder.
Overigens kost het gebruik van de “permanente” autofocus functie niet alleen meer tijd, het kost ook meer energie, accu spanning wel te verstaan. Het gebruik van de AF-ON knop levert daarom niet alleen tijd op, het bespaart ook energie. In een studio zal dit misschien vaker minder een rol spelen, maar fotografen die in de buitenlucht werken zullen dit idee waarschijnlijk wel omarmen!
Best wel wennen
De meeste fotografen zijn gewend geraakt aan de combinatie autofocus en afdrukken achter een en dezelfde knop. Het gaan werken met de AF-ON knop en "Back Button Autofocus" is daarom soms wel even wennen. Maar gun jezelf die gewen periode omdat het zoveel handige voordelen op kan leveren!