Poseren - Algemene Inleiding

Wanneer je poseert voor een fotograaf dan neem je als model bewust een bepaalde houding aan. Deze houding bepaalt in grote mate de uitstraling van de foto. Maar wanneer weet je nu of je dit goed doet?

Gewenst resultaat

Je zou kunnen zeggen dat je goed kunt poseren wanneer je snel de houding aan kunt nemen die voor de te maken foto gewenst is. Maar daar komt best wel wat bij kijken. Fotomodel zijn betekent dan ook gewoon flink werken.

Op de eerste plaats moet je natuurlijk weten wat er van je wordt verwacht. En op de tweede plaats moet je die verwachting ook nog maar eens waar kunnen maken door die houding aan te kunnen nemen. En last but not least moet je soms die houding ook nog een tijdje vol kunnen blijven houden.

Wat wordt er verwacht?

Laten we beginnen met dat wat van je wordt verwacht als fotomodel. De praktijk werkt vaak zo: de fotograaf heeft een idee van wat hij wil maken en vraagt jou om de houding aan te nemen die hij daar voor nodig heeft. Maar heel gedetailleerd is hij daar meestal niet in. Niet op de laatste plaats omdat hij dat zelf ook niet zo goed weet. Het is niet ongebruikelijk dat een fotograaf het daarom houdt bij een vraag als “Kun je daar even zitten?” of “Wil je daar even gaan staan?

Als fotomodel moet je er zelf dan wel wat van kunnen maken. Dus neem je een pose aan waarvan je denkt dat die goed is. Soms zeggen fotografen dat het goed is of stellen ze de pose nog wat bij door je bijvoorbeeld te vragen je handen wat hoger te houden of je kin wat te laten zakken. Maar heel veel meer dan dat mag je daar vaak niet van verwachten.

Vaak zijn de wat meer ervaren fotomodellen goed in staat om snel de juiste pose aan te nemen en hebben daarna maar weinig bijstelling nodig. Het lijkt er op dat zij beter weten welke houdingen ze aan moeten nemen dan de wat minder ervaren modellen. En dat is ook zo. Daarom werken professionele fotografen natuurlijk ook graag met dit soort ervaren fotomodellen.

Deze modellen kunnen dit doordat ze een groot aantal standaard poses kennen. Die poses hebben ze geoefend en getest. Ze zijn hier zo goed in geworden dat ze ook de kleinste (en vaak bepalende!) details van dit soort poses tot in de puntjes beheersen. Ze gaan niet alleen zitten, ze weten ook hoe ze hun benen moeten plaatsen, hoe ze hun jurk het beste kunnen draperen, hoe ze hun haren moeten dragen en hoe ze hun voeten moeten houden. Ze kennen allerlei slimme trucjes om te lange jurken korter te laten lijken, haren snel op te steken en wijde broeken in te nemen. Daarnaast letten ze op hun oogopslag, de stand van hun lippen en zelfs die van hun vingers. En dat allemaal tegelijkertijd en in no-time!

De fotograaf kan met dit soort modellen sneller werken en hij krijgt er ook een beter resultaat door. Voor professionele fotografen die in opdracht van klanten werken is dit van groot belang. Maar ook amateur fotografen hebben vanzelfsprekend baat bij modellen die hen kunnen helpen betere foto’s te maken doordat ze meer van het poseren afweten.

Nadelen

Er zitten ook nadelen aan poseren. Poseren is immers bewust een houding aannemen en voor veel modellen betekent dit het nadoen van houdingen die ze andere modellen of mensen hebben zien gebruiken.

Door anderen na te doen kunnen foto’s er een beetje gemaakt of er zelfs onnatuurlijk uit komen te zien. Het straalt er dan vanaf dat het niet echt is. Er zijn veel foto’s in omloop die je op internet kunt bekijken waarop dat te zien is. Vooral foto’s waarop mensen op anderen willen lijken. Denk maar eens aan de vele foto’s van mensen die er als hun idool uit willen zien, of als catwoman uit de Batman films of als Wonder Woman uit het stripverhaal. Aan dat soort foto’s kun je goed zien hoe moeilijk het is om iemand na te doen.

Hetzelfde gaat op voor foto’s van meisjes die de poses van professionele modellen proberen na te bootsen. Net als dat je voor de rol van Wonder Woman moet oefenen wil het er realistisch uitzien, kun je ook niet zo maar de poses van anderen nadoen. Er zijn nu eenmaal teveel details die je moet kennen en beheersen wil het er echt goed uit komen te zien.

Het nadoen van anderen heeft ook een ander nadeel. Sommige populaire poses worden hierdoor vaak gebruikt en zijn daarmee een soort stereotypes geworden. Erg moeilijk om het dan beter dan anderen te doen en het fotomodel lijkt hierdoor soms wel een Barbiepop te zijn geworden en niet meer over een eigen persoonlijkheid lijkt te beschikken.

Het is daarom niet alleen de kunst om een pose aan te nemen, maar vooral om die pose er natuurlijk en als iets wat bij je hoort eruit te laten zien. De aangenomen houding moet overkomen alsof die houding normaal voor het model is en bij haar hoort. Als het een kopie wordt van een ander, dan wordt het eigenlijk altijd slechter en dan kun je dat vaak maar beter niet doen.

Wat is een goede pose?

Nu zou je je kunnen afvragen wat dan eigenlijk een goede pose is. Een goede pose is de houding en uitstraling die voor de foto gewenst is. Daar spelen de hierboven genoemde natuurlijke en eigengemaakte aspecten van de pose een rol in, maar ook de toepasselijkheid voor het verhaal dat met de foto verteld moet worden.

Op een foto die een zekere verbazing moet uitstralen, werkt het natuurlijk niet wanneer je bang, verlegen of heel blij op kijkt. Het is daarom zaak je in het verhaal van de foto in te leven. Je moet begrijpen waar het om gaat, anders kun je daar niet de juiste persoon voor neerzetten.

De meest optimale pose is niet altijd helemaal duidelijk voor de fotograaf. Hij weet natuurlijk wel wat hij wil maken, en dus of je angstig of juist blij moet overkomen, maar meestal doemt het idee van de foto als een soort schets voor hem op. De details heeft hij daarbij niet altijd scherp voor ogen. Als fotomodel kan het daarom zo maar zijn dat jij meer verstand van de invulling op details hebt dan hij en dat je op dat gebied dan ook veel zou kunnen (en misschien ook wel zou moeten) toevoegen. Als de fotograaf niet precies weet wat het beste is of niet in detail kan vertellen wat hij precies zou willen, dan komt dat neer op jou, maar hoe kun je als model weten wat precies nodig is?

In ieder geval zou je moeten weten waar de foto over gaat en wat voor jou werkt en wat minder goed werkt. Je zou bijvoorbeeld moeten weten hoe het overkomt als je meer gedrongen of juist meer rechtop zit, wat het betekent als je de schouders optrekt of juist laat zakken, het hoofd recht houdt of juist een beetje draait en hoe je de handen zo kunt houden dat je armen daardoor langer lijken.

Schilders uit de Gouden Eeuw verdienden hun geld door in opdracht portretten te maken. Ook Rembrandt deed dit veelvuldig. De portretschilders van toen wisten precies hoe iemand het beste geportretteerd kon worden. Dat moesten ze ook wel weten omdat degene die geschilderd werd (dat liet je niet vaak doen, soms maar eens in je leven) meestal geen ervaring hadden in het poseren en dus moesten de schilders hun klanten vertellen welke houding ze aan moesten nemen.

Schilders wisten dat ze ingehuurd zouden worden als hun klanten anderen vertelden dat zij goed werk afleverden. En dus namen ze de stijl en composities van succesvolle andere schilders over. Ze keken goed naar het werk van succesvolle andere schilders en analyseerden dat. Die kennis bood hun een bepaalde zekerheid op werk. Zo leerden men van elkaar wat goede poses waren, maar gingen veel schilderijen natuurlijk ook sterk op elkaar lijken.

Door naar foto’s te kijken, kun je zien wat beter overkomt en wat minder goed werkt. Je moet er dan wel, net als de schilders van toen, analytisch naar willen kijken. Dus niet zo zeer naar het plaatje zelf, maar actief op zoek gaan naar de reden waarom de pose wel of niet op die foto “werkt”. Als je dat doet, zullen je een aantal zaken opvallen en begrijp je steeds beter waarom je sommige dingen beter wel, en andere dingen beter niet kunt doen voor een bepaald type foto.

Leren dus door werk te analyseren dat door anderen is gemaakt en goed te kijken naar wat je zelf hebt gedaan. En zowel de goede als de slechte voorbeelden bekijken. Want misschien leer je nog wel meer van de mindere foto’s, dan van de betere.

Alle conclusies die je daaruit trekt, moet je dan nog wel transformeren naar jezelf. Het is niet het nadoen van een pose, maar het je eigen maken wat je succesvol maakt. En dat is een essentieel verschil!

Universele poses

Omdat de mens een sociaal dier is dat sterk reageert op het gedrag van anderen, hebben houdingen (die zijn immers onderdeel van het gedrag) een groot effect op ons. Een gedrongen houding komt anders bij ons over dan een rechtopstaande houding. Iemand die recht voor ons staat met zijn benen schouderbreedte naast elkaar en met de knieën gestrekt, komt heel anders op ons over dan iemand die ontspannen tegen een muur geleund staat.

Omdat we aangeleerd hebben gekregen wat dit soort houdingen betekenen, zou je kunnen spreken van een soort herkenbare of verklarende houdingen. Poses die een bepaalde sfeer of emotie kunnen oproepen. We kunnen hierbij zelfs spreken over een soort lichaamstaal. En het kennen van deze taal betekent er ook mee kunnen spelen. Je kunt dan immers de gewenste sfeer oproepen door houdingen aan te nemen.

We kunnen ons niet snel een elegante vrouw voorstellen aan een Frans tafelsetje met een zomerjurkje aan terwijl ze wijdbeens haar thee drinkt. Dat wijdbeense zitten verpest de sfeer van de foto. Het elegante is hierdoor ver te zoeken en de houding maakt eerder een soort persiflage van de foto. Maar zat ze daar met haar benen over elkaar, dan verandert de sfeer van de foto direct en kan de elegantie er vanaf druipen.

Poses leren

Een pose zien is hem nog niet beheersen, dat moge intussen wel duidelijk zijn. Veel modellen oefenen poses daarom voor een spiegel en maken selfies om te zien of de pose wel goed en natuurlijk overkomt. Daarbij zul je een pose altijd een beetje als maatwerk aan jezelf moeten aanpassen. De lichamen, gezichten, benen en handen van verschillende mensen zijn nu eenmaal anders en wat de een goed staat, kan bij de ander misplaatst zijn.

Door te oefenen ontdek je vanzelf welke poses je beter afgaan en welke minder. Dat is handig, want door te weten waar je sterk in bent, kun je jouw kwaliteiten het beste benutten. Weet je wat je minder goed afgaat, dan kun je die zaken voorkomen. Ook zie je wel dat fotomodellen door oefenen soms voorkeurskanten bij zichzelf ontdekken. Ze hebben dan bijvoorbeeld gemerkt dat als ze gefotografeerd worden vanaf de linkerzijde, ze er beter uitzien dan vanaf de rechterzijde. Weten wat het beste werkt, werkt natuurlijk altijd in het voordeel van de te maken foto en dus in het voordeel van jou.

Poses vasthouden

Wanneer je op televisie naar een photoshoot kijkt, lijkt het soms wel alsof fotomodellen continue bewegen voor de camera en dat fotografen daar zowat willekeurig foto’s van maken om achteraf te beoordelen welke foto gelukt is. Soms gaat het er inderdaad zo aan toe, maar meestal niet. Dit is dus slechts een bepaald type shoot. Vaak gaat het er helemaal niet zo aan toe tijdens een shoot.

Met ervaren fotomodellen en fotografen kan het fotograferen snel gaan, maar dan gaat het meestal om modefotografie. Daarbij geldt inderdaad dat uit de vele foto’s er maar een gekozen wordt omdat die achteraf het beste blijkt te zijn. Maar de meeste shoots gaan helemaal niet zo snel. Het duurt een tijdje voordat alles in gereedheid is gebracht voordat de foto goed gemaakt kan worden.

Sommige fotografen spenderen zelfs meer dan tien minuten of nog meer per foto aan voordat ze de ontspanner van de camera indrukken. Ze wijzigen nog wat aan het licht, de scene moet net even iets anders of ze zoeken naar de beste hoek van waaruit ze willen fotograferen. Dat soort fotografen maakt minder foto’s tijdens een shoot, maar het aantal gelukte foto’s kan even groot zijn of zelfs nog groter. Een professioneel fotomodel beweerde ooit dat haar werk niet bestond uit fotograferen, maar vooral uit het wachten op de fotograaf. Dat zegt genoeg!

Het komt voor dat je als fotomodel bij bepaalde shoots soms best lang een bepaalde pose moet kunnen blijven aanhouden. Hetzij omdat een aantal zaken nog ingesteld moet worden of omdat de kleding of andere attributen het onmogelijk maken om je veel te laten bewegen of omdat je ergens op of onder ligt waardoor de bewegingsvrijheid enorm wordt beperkt. Ook komt het voor dat er meerdere foto’s na elkaar worden gemaakt waarbij jij je niet mag bewegen omdat deze foto’s later over elkaar moeten worden gemonteerd en er daarom per foto zo weinig mogelijk mag veranderen.

Met fotomodellen die lang poses kunnen blijven volhouden, kunnen fotografen voor het maken van dit soort foto’s natuurlijk beter uit de voeten dan met modellen die daar meer moeite mee hebben. Dit blijkt soms een behoorlijke hindernis te zijn voor het maken van bepaalde foto’s omdat er niet zoveel fotomodellen zijn die dit goed beheersen. Naast een hoge concentratie en goede lichaamsbeheersing moet je hiervoor ook nog eens over een goede conditie beschikken. Over deze combinatie beschikt niet iedereen. Maar alles is te leren!

Pose tips op deze site

Op deze site vind je tips terug die je kunt gebruiken bij het poseren voor foto’s. Deze tips zijn geen wetten of regels. Ze moeten worden opgevat als aanbevelingen voor het maken van veel voorkomende foto’s. Ze zijn dus het beste te beschouwen als een soort uitgangspunten. Maar dat wil niet zeggen dat ze altijd het meest geschikt zijn voor het maken van een bepaalde foto. Het is immers heel goed denkbaar dat een fotograaf een foto zou willen maken waarbij je heel stoer als een meedogenloze militair moet overkomen. In dat geval zoek je niet naar poses die veel vrouwelijkheid of elegantie laten zien.

Aan de andere kant is het waarschijnlijk zo dat als je het ene kent, je het andere daar waarschijnlijk wel vanaf kunt leiden. Als je weet dat een S-curve je vrouwelijker laat overkomen, ga je deze houding natuurlijk juist niet gebruiken wanneer je als de hierboven beschreven soldaat gefotografeerd wilt worden.

De tips die we beschreven hebben zijn ook zeker niet compleet te noemen. Er zijn veel meer tips te geven en houdingen om aan te nemen. De beschreven tips zijn slechts bedoeld als opstart om je als beginnend fotomodel mee op weg te helpen. Niet meer en niet minder!