Softbox

Omdat een flitser een hard licht produceert, is het vaak nodig dit licht te verzachten. Hard licht leidt niet alleen tot een groot contrast, maar tevens tot harde en onnatuurlijke slagschaduwen. Een killer voor een goede portretfoto en een doorn in het oog van de professionele of veeleisende fotograaf.

Hard en zacht licht

Hard licht levert donkere scherpe schaduwen op, zacht licht minder donkere schaduwen met een langzaam verloop van licht naar donker. Schaduwen ontstaan doordat het licht meer aan de ene kant, dan aan de andere kant van een object kan komen. Er kan meer licht 'achter' een object komen als de lichtbron groter is. Als er meer licht achter een object kan komen, dan worden de schaduwen 'zachter'. We spreken dan over zacht licht, maar het heeft dus eigenlijk niets met het licht te maken, maar met het soort schaduw.  

Een flitser is een relatief kleine lichtbron en daardoor niet goed in staat om licht achter een object te laten komen. Hij levert daarom hard licht op. Willen we dat het licht zachter wordt, dan zullen we de lichtbron dus moeten vergroten. 

Het is mogelijk om voor de flitser een diffusor te plaatsen. Een doorzichtig wit stuk plexiglas kan het licht op die manier de lichtbron al groter maken en dus zorgen voor zachtere schaduwen. Maar als deze diffusor zich heel dicht bij de lichtbron bevindt, dan zal het nauwelijks het gewenste effect opleveren. In het midden van het plexiglas zal een hotspot ontstaan en naar buiten toe neemt het licht snel af. Je zult daarom de afstand tussen de flitser en het plexiglas moeten vergroten.

Wat ook kan is om de flitser in een reflecterende doos te plaatsen waarvan je een kant verwijderd hebt. Het licht zal in deze doos heen en weer ketsen en uiteindelijk de uitgang vinden. Als je voor deze uitgang een doorzichtige witte dunne doek hebt gespannen, zal het uittredende licht deze doek gelijkmatig (=diffuus) verlichten en daardoor een gelijkmatige groter lichtoppervlak vormen. Het effect is briljant! Het smalle licht wordt door deze constructie een veel bredere stroom licht. En dat is precies wat een softbox doet!

Wat is een softbox?

Bij vakwinkels zijn zogenaamde softboxen te koop. Een softbox is niets anders dan de hierboven beschreven doos, maar dan wel slim gemaakt. Aan de binnenkant is deze bekleed met een soort geribbeld zilverpapier voor de hogere lichtopbrengst en veelvuldige reflectie. De flitser kan er gemakkelijk in worden aangebracht door de speciale vormgeving. Hij is niet zelden opvouwbaar gemaakt, wat natuurlijk wel zo handig wanneer je hem mee moet nemen naar andere locaties en er bevinden zich meestal twee witte doeken in zodat het licht nog gelijkmatiger kan worden verdeeld. 

Het gebruik

In tegenstelling wat je misschien zou kunnen denken, wordt het licht zachter naarmate je de softbox dichter bij het onderwerp plaatst. Dit komt omdat op dat moment het licht gemakkelijker achter het onderwerp terecht kan komen. Een softbox plaats je dus bij voorkeur dichtbij het onderwerp.

Blijkt dat je, wanneer je dit doet, nog steeds te hard licht krijgt, dan kun je de dubbele diffusie techniek inzetten. Plaats hiervoor tussen de softbox en het onderwerp dan nog een diffusor. Dat kan een matglas plexiglazen paneel zijn, maar ook een extra diffusordoek die je voor de softbox hangt. Op deze manier maak je een extra diffusielaag.

Alternatieven

Om diffuus licht te krijgen, is een softbox zeker niet de enige mogelijkheid. Je kunt bijvoorbeeld ook gebruik maken van verschillende typen paraplu's of bijvoorbeeld van een beauty dish. Bouncen kan natuurlijk ook. Bij bouncing flits je bijvoorbeeld tegen het plafond en maak je gebruik van het diffuse licht dat daar tegen wordt weerkaatst. Een goedkope oplossing, maar ook een waarbij je natuurlijk wel minder de kwaliteit en de richting van het licht kunt bepalen.