Zelf een leuke kerstgroet of Nieuwjaarskaart maken is geen probleem met deze verlichtende tutorial!
Historie
Al heel lang geleden werden er rond het nieuwe jaar cadeautjes aan elkaar gegeven. Druïden gaven elkaar een maretak en de Romeinen hadden een traditie rond Sternua, een godin van het nieuwe jaar waarbij takjes aan elkaar werden geschonken. Ook nu nog wordt het geven van attenties wereldwijd toegepast, vaak ik de vorm van een wenskaart. In Japan mag je daarom een kaart rond Nieuwjaar verwachten van vrienden en familie waarop iets als ‘Akemashite omedetou gozaimasu’ staat.
De eerste wenskaarten werden waarschijnlijk al in de 15e eeuw gemaakt, maar het duurde nog wel drie eeuwen tot deze kaarten door veel mensen werden verstuurd en het normaal werd om dit te doen. Een lange tijd was het traditie om zelf kerstkaarten te maken om op die manier een persoonlijke groet over te kunnen brengen. Door de komst van de boekdrukkunst en ons haastige bestaan zijn we echter steeds meer voorbedrukte kaarten gaan kopen.
Binnen zakelijke omgevingen, zoals bedrijven en andere organisaties, heeft men de ervaring opgedaan dat de standaard kaart nog maar weinig aandacht krijgt. Kerstgroeten per email worden zelfs nog minder gewaardeerd. Je ziet binnen het bedrijfsleven dan ook steeds meer een verschuiving richting maatwerk. Men laat steeds vaker een eigen wenskaart of attentie maken om op die manier voldoende aandacht te kunnen krijgen.
Eigen wenskaart maken
Wij gaan ook een eigen wenskaart maken. Dit keer dus in de sfeer van Kerst en/of Nieuwjaar. Je kunt hiervoor werken met een kerst stilleven. Afb 1 laat zien hoe dit soort type foto's er uit kunnen komen te zien. Hierbij is een gipsen beeld als onderwerp genomen, met kerstverlichting onscherp gefotografeerd op de achtergrond. Maar daar kiezen we dit keer niet voor. Om deze kaart te kunnen maken, gaan we wel werken met kerstlampjes en bokeh maar ook met een fotomodel. Heb je eenmaal in de gaten hoe je dit kunt aanpakken, dan gaat er een wereld van mogelijkheden voor je open. Je kunt dit immers ook gebruiken voor andere toepassingen.
Werk vanuit de maat
Neem voorafgaand aan de productie het besluit over in welke maatvoering je het eindresultaat wilt gaan opleveren. Dit kan bijvoorbeeld bepalen dat je een groot deel boven of onder de foto straks niet zult gaan gebruiken en of je de camera in portrait of landscape positie moet gaan gebruiken. Wenskaarten hebben doorgaans immers niet hetzelfde formaat als het bestand dat standaard door de camera wordt opgeleverd.
Als internationale standaard wordt voor een kaart het formaat van een A6 (14,8 × 10,5 cm) gebruikt waarbij de afbeelding landscape wordt geplaatst. Wil je dat jouw wenskaart het meeste op een traditionele kaart gaat lijken, dan kun je dus het beste dit formaat en deze richting hanteren. Wel zo handig wanneer je hem afdrukt en in een daarvoor bestemde envelop wilt steken. Andere maten kunnen natuurlijk ook en kun je vaak ook gewoon versturen per post maar komen soms wel eens gehavend aan. Bedenk dus goed waarvoor je wilt gaan.
Vanzelfsprekend kun je de foto ook gebruiken om een afbeelding te maken voor een digitale nieuwsbrief of voor op een website. De maten worden dan natuurlijk afhankelijk van dat gebruik. Hoe je het dan ook gaat gebruiken, je steelt met deze foto’s gegarandeerd de show!
Achtergrondkennis
Het is goed om een aantal zaken vooraf te weten en daar rekening mee te houden. Sommige van deze items zijn afhankelijk van de hoeveelheid aanwezig licht en bijvoorbeeld het gebruikte objectief. Voor het beste resultaat moet dus geëxperimenteerd worden voordat de shoot optimaal kan plaatsvinden.
- Kerstverlichting zorgt voor een associatieve sfeer. Hiermee bedoelen we dat iemand die kerstlampjes ziet al snel in de juiste sfeer komt. We hoeven dus niet veel extra’s te doen zoals props in de vorm van kerstballen of kerstbomen toe te voegen. Het kan natuurlijk wel, maar dit kan ook tot overkill leiden.
- Kerstverlichting straalt weinig licht uit, hierdoor zijn een lage waarde voor het diafragma en de sluitersnelheid nodig. Soms heb je daarnaast ook nog een flitser nodig om onderwerpen in te kunnen flitsen.
- Er bestaat een grotere kans op bewegingsstrepen door de lage sluitertijd. De camera kan daarom het beste op een statief geplaatst worden en bewegende voorwerpen dienen vermeden te worden als onderwerp.
- Een lage waarde voor het diafragma levert een geringe scherptediepte op wat meewerkt aan de juiste sfeer. Stel wel goed scherp op het onderwerp en wanneer een mens wordt gefotografeerd stel je scherp op de ogen.
- Door de lage waarde van het diafragma ontstaat een geringe scherptediepte waardoor kerstlichtjes die verder achter of juist voor het scherpstelvlak worden geplaatst een interessant bokeh kunnen opleveren.
- Het is niet perse de laagste waarde voor het diafragma die voor ieder objectief het fraaiste bokeh oplevert. Zaak dus om mee te experimenteren.
- Niet ieder objectief geeft hetzelfde bokeh effect. Experimenteren met verschillende objectieven is daarom aan te bevelen.
- De afstand tussen de camera en de kerstverlichting bepaalt de grootte van de lichtbollen in het bokeh. Hoe verder weg, hoe groter de bollen, maar ook hoe geringer het licht.
- De vorm waarin bokeh optreedt is afhankelijk van het gebruikte objectief, maar ook van wat we voor het objectief plaatsen om die vorm aan te passen (hierover later meer).
- Door de ISO waarde te verhogen, kun je met hogere sluitersnelheden werken. Probeer dit echter te voorkomen. Hoe lager de ISO waarde, hoe minder ruis er op de foto ontstaat.
- Er wordt niet met daglicht vergelijkend licht gewerkt wanneer geen flitser wordt gebruikt waardoor de witbalans vast en zeker bijgesteld moet worden.
- Om de snoertjes tussen de lampjes niet op te laten vallen, gebruik je een achtergrond die een kleur heeft die lijkt op die van de snoertjes.
- Door witte of gekleurde kerstverlichting te gebruiken, ontstaat een andere sfeer. Het is daarom verstandig met beide soorten te experimenteren.
- De kleuren rood, groen, zwart, goud en zilver worden geassocieerd met de feestdagen rond Kerstmis en Oud & Nieuw. Kleding dient dan ook bij voorkeur in deze kleuren of combinaties daarvan te zijn.
- Door vooraf te weten in welk formaat het eindresultaat opgeleverd moet worden, kan daar tijdens het fotograferen rekening mee gehouden worden.
Met deze uitgangspunten in het achterhoofd plaatsen we de camera op een statief, vragen we ons fotomodel kerstkleding aan te trekken en hangen we de kerstlichtjes op, ver genoeg van het scherpstelvlak vandaan. We stellen een diafragma van f/2.8 in, een sluitertijd van 1/80 en zorgen er voor dat de ISO waarde op 100 staat. Gebruikmakend van een zwarte backdrop vertrekken we vanuit deze basisinstellingen.
Even een testfoto maken
Wij hadden besloten dat we, naast de kerstverlichting, zouden werken met twee flitsers. Een om ons model in te flitsten, het andere als rim licht zodat haar schouder en arm niet weg zouden vallen in de duisternis. De main light stond links van de fotograaf opgesteld zodat het fotomodel hierdoor schuin van voren zou worden belicht. We hebben hiervoor een beauty dish gebruikt. Het rim light rechts van de fotograaf en vanzelfsprekend achter het model. De foto (zie afb 2) laat zien dat het licht weliswaar goed is ingesteld, maar kerstkleding alleen levert natuurlijk nog niet het echte kerstgevoel op.
Witbalans bepalen
Als je niet met flitsers werkt, maar alleen met kerstverlichting, dan kun je echt geweldig fraaie foto's maken. Eenvoudige onderwerpen, zoals een stilleven met kerstballen en kerstverlichting, kunnen al heel mooie scenes opleveren. Maar veel kerstverlichting bestaat uit LED verlichting. Omdat je LED verlichting kunt krijgen in een enorme range van kleurtemperaturen, kun je niet zo maar vaststellen hoe je de witbalans het beste zou kunnen instellen.
Je kunt hiervoor tijdens een testfoto een grijskaart of bijvoorbeeld een wit vel papier mee fotograferen. Sla je de foto’s op in RAW formaat, wat wij je sowieso aanraden, dan kun je hiermee achteraf eenvoudig de juiste witbalans instellen met behulp van producten zoals Capture Pro of Photoshop.
Een andere manier is dat je, wanneer je de foto hebt geïmporteerd in een beeldverwerkingsprogramma, je de witbalans op je gevoel instelt. Er is wat voor te zeggen dat de sfeer in deze opnames belangrijker is dan de juistheid van de kleuren.
Een ding is zeker. Als de witbalans op “auto” staat, en je gebruikt alleen kerstverlichting, dan zul je vast niet de juiste waarde krijgen. Iets van nabewerking is dus meestal wel nodig op dit gebied.
De kerstverlichting erbij
We hangen nu een kerstverlichting op aan een statief en plaatsen een kunstkerstboom met led lampjes achter ons model (zie afb 3). De afstand tussen het fotomodel en deze verlichtingen is rond de 1,5 meter. Tijd voor nog wat testfoto’s. Hierbij onderzoeken we vooral of de scherptediepte en afstand tot de kerstverlichting goed uitpakt, of het bokeh er goed uitziet en welke verlichting we het beste vinden voor deze shoot. We kozen voor de kunstkerstboomverlichting omdat het bokeh daarvan zo fraai blauw werd. Met onze 'hit in one' foto (zie afb 4) voegt de kerstverlichting een sfeervol bokeh toe aan de opname die meteen een sjieke Kerst lijkt uit te stralen.
We experimenteren nog met wat combinaties (zie afb 5) maar maken dan uiteindelijk afb 6. Doordat we een 'bokeh aanpasser' van zwart karton hebben gemaakt (zie ook dit artikel), wordt het bokeh stervormig. Helemaal top natuurlijk! We moesten hiervoor wel de lichtopbrengst van de flitsers aanpassen omdat het zwarte karton de hoeveelheid invallend licht drastisch liet afnemen.
Minimale bewerking
Omdat de foto's op deze manier 'af' uit de camera komen, hoefden we op de kaart alleen nog wat teksten toe te voegen. Helemaal leuk!
